Al bijna 5 jaar heeft Stichting ZEHG een succesvolle samenwerking met Prof. Rebecca Painter van het Amsterdam UMC. Veel vrouwen uit onze besloten praatgroep zijn door haar behandeld of hebben contact met haar gehad voor een second opinion/pre-conceptioneel gesprek. Sommige hebben er de rit naar Amsterdam al spugend voor over gehad.

Op vrijdag 2 december jl. mochten wij aanwezig zijn bij de oratie op de Vrije Universiteit van Amsterdam, waar Rebecca Painter benoemd werd tot Hoogleraar Verloskunde. Een mooie mijlpaal in haar carrière, maar ook ontzettend goed nieuws voor ons als stichting. Zij is namelijk lid van de Raad van Advies van onze stichting.

In een vlammend betoog ‘Feasts, famines and pregnancy’ geïllustreerd met afbeeldingen van schilderijen van oude meesters, sprak Rebecca Painter over het belang van een gezonde leefstijl, de negatieve gevolgen en de risico’s van over-voeding (overgewicht) en ondervoeding (met Hyperemesis Gravidarum als een van de oorzaken) tijdens de zwangerschap.  Zij pleit ervoor dat er meer aandacht komt voor preventie in relatie tot voeding, en dat elke euro die hierin geïnvesteerd wordt zich ruimschoots terugverdient met onder meer minder zwangerschapscomplicaties en minder opnames op de afdeling Neonatologie.

Ook gaf ze aan dat er nog steeds gebruik wordt gemaakt van het meten van ketonen om Hyperemesis Gravidarum vast te stellen en of het noodzakelijk is dat een patiënt rehydratie krijgt. Ketonen worden geproduceerd wanneer het lichaam geen koolhydraten meer heeft en vet begint te verbranden. Dit zijn geen tekenen van uitdroging zoals dat lang gezien werd. Prof. Painter heeft samen met Marieke Niemeijer, Marjette Koot en Iris Grooten onderzocht of het zinvol was om ketonurie te gebruiken. Zij vonden géén associatie met ziektemakers in hun eigen gegevens maar ook niet bij meta-analyses. Er kan dus veilig gezegd worden: Ban de ketonen!

Rebecca Painter uit stevige kritiek op de waarschuwing van EMA over het voorschrijven van Ondansetron (Zofran) tijdens de zwangerschap. Mogelijke bijwerkingen van medicatie dienen altijd afgewogen te worden tegen de gevolgen van een aandoening, waaronder de lange termijneffecten op moeder en kind, maar ook dat 1 op de 4 zwangere vrouwen met Hyperemesis Gravidarum overweegt een gewenst zwangerschap af te breken. Rebecca concludeert “Both cautionary messaging and poor drug availability can have grave repercussions for HG patients. Regulatory bodies who create barriers to appropriate medication ‘in the interest of the fetus’ may in fact be contributing increased risks for the fetus.” Waar professor Painter destijds tegen aanliep is dat het onderzoek naar Hyperemesis Gravidarum schaars bleek.  Ook werden er wereldwijd verschillende definities gehanteerd, waardoor daar waar wel onderzoek gedaan was, deze onderzoeken moeilijk met elkaar vergeleken konden worden. Onlangs is nu onder regie van Rebecca Painter de eerste internationale erkende definitie voor Hyperemesis Gravidarum gepubliceerd, met ondersteuning van het ICHG-netwerk en promovendi Iris Grooten, Larissa Jansen en Loïs van der Minnen (allen Amsterdam UMC). Daarnaast is vanuit dezelfde groep deskundigen onderzoek gepubliceerd over de core outcome set, een set van gegevens, of uitkomsten, die bij elk onderzoek naar Hyperemesis Gravidarum gemeten zouden moeten worden.

Is er een oplossing voor Hyperemesis Gravidarum?  Zou die vraag tien jaar geleden gesteld zijn dan was dit een onmogelijk vraag, maar inmiddels is er meer zicht op een oplossing, onder meer door identificatie van het GDF15 hormoon en de relatie met Hyperemesis Gravidarum. Er is nog veel werk aan de winkel om een oplossing voor Hyperemesis Gravidarum te vinden er gloort hoop aan de horizon.

Professor Painter concludeert in haar betoog met een taak voor alle medici: “My trade, obstetrics, derived from the Latin obstare, literally means to standing by your patient. Interestingly, this is exactly what midwife means. From the Old Dutch ‘MED WIJF’: this also means standing by women’s side. While we are working to find a cure, we can stand by our patients.”.

De volledige tekst is te vinden op: Inaugural Lecture Prof. Dr. Painter 02122022

V.l.n.r.: voorzitter Norah Gauw, Suzan van Velthoven, Professor Painter en Jessica Sinay.